Konser

Konser

Konser bir dinleyici topluluğu önünde bir şarkıcı ya da müzik grubunun; müzisyenlerin seyirci önünde müzikal anlamda gösterdikleri canlı performansıdır. Birkaç gün süren ve birden fazla müzisyeni kapsayan ve festival olarak da adlandırılan konserler dizisine örnek olarak Woodstock, Oxegen, Bath ve Salzburg gösterilebilir.

Konser, tek bir müzisyen, bir orkestra ya da koro ile gerçekleştirilebilir. Tek bir müzisyenin sergilediği canlı performansa resital adı verilir. Konserler, gece kulüplerinde, konser salonlarında, çok amaçlı salonlarda hatta stadyumlarda gerçekleştirilebilir.

XVII. yy. sonlarına kadar konserler, kiliselerde, saraylarda, üniversiteye bağlı veya özel müzik Akademi ve Kolejlerinde icra edilirdi. Paralı ilk konseri İngiliz kemancısı i. Banister’in düzenlediği sanılmaktadır (Londra, 1672). Bu başlangıç İngiltere’de birçok konser derneğinin doğmasına yolaçtı. Bunlardan Academy of Ancient Music (1710-1792) ve Concerts of Ancient Music (1776-1848) çoğunlukla Handel’in eserlerine ayrılmıştı. Haydn, Salomon Concerts (1791-1795) için Londra senfonileri denilen on iki senfoni bestelemişti. Fransa’da XVIII. yy.ın en önemli kuruluşu Concert spirituel des Tuileries, 1725’te Anne Philidor tarafından kuruldu ve daha çok dini müzikle uğraştı. Kuruluş, 1791’e kadar faaliyet gösterdi; 1805’te yeniden ele alındı fakat Concerts du Conservatoire’ın kurulmasından (1828) sonra kapandı. Fransız senfonik müziği yeniden doğuşunu bu konservatuvara borçludur.

Diğer önemli kuruluşlar arasındaysa Concerts populaires (1861 -1884), Concerts du Châtelet (Colonne, 1874), Societe des nouveaux concerts (Lamoureux, 1880) v.b. sayılabilir. Almanya’da, 3. A. Hüler 1781’de bugün bile Almanya’nın en önemli konser kuruluşu niteliğini taşıyan Gewcndhaus Konzerte’yi kurdu. Bu kuruluşu Singakademie (1790) ve Liedertafel (1809), Hamburg’da (1828) ve Berlin’de (1882) kurulan Philarmonische Gesellschaft izledi. Viyana’daki en önemli konser kuruluşları arasında Tonkünstlersozietat (1791), Gesellschaft der Musikfreunde (1712), Wiener Philarmonische Konzerte (1842) sayılabilir. İtalya’da XIX. yy.ın ilk yarısında Accademia Filarmonica di Torino (1814), Accademia Filarmonica Romana (1821) veya Societa Filarmonica di Firenze (1830) gibi bazı derneklerin faliyetine rağmen konser alanında gerçek gelişme ancak yüzyılın ikinci yarısında görüldü. Belli başlı şehirlerde enstrümantal müziği yaymaya çalışan Societa del Ouartetto’lar, Floransa (1869) ve Torino’da (1872) faaliyet gösteren Concerti popoları, Napoli’de Giuseppe Martucci adına kurulan Societâ orchestrale (1881) dernekleri hep bu döneme rastlar. Bugün İtalya’da faaliyet gösteren birçok konser derneği vardır: Scala, San Carlo, Santa Cecilia, Fenice ve Roma Filarmoni orkestraları v.b.